13 december 2017 in ICT & Privacy door Mr. A. (Aart) Hofman

Bestuursdwang: een kostbaar verhaal

ICT & Privacy

Een overheid die regels instelt moet deze ook kunnen handhaven. Een wettelijk instrument daarvoor is de zogenaamde last onder bestuursdwang. Dit houdt in dat de overheid degene die een regel overtreedt sommeert om binnen een bepaalde termijn die overtreding ongedaan te maken. Wordt hieraan geen gehoor gegeven, dan doet de overheid het zelf. Bij zeer spoedeisende zaken mag de overheid daartoe zelfs direct overgaan. Uiteraard kunnen de kosten hiervan worden verhaald op de overtreder. Of toch niet?

Uit de praktijk

Zo overkwam ook een cliënt – een boer (agrarisch ondernemer) – uit een naburige gemeente. Deze had op zijn terrein een (kleine) biovergistingsinstallatie in bedrijf. Een soort van bioboer dus. Op een kwade dag lekte er ter hoogte van de roergaten een aanzienlijke hoeveelheid mest uit één van de silo’s op de bodem van het boerenerf. Omdat deze situatie de volgende dag nog onveranderd was, zag de gemeente hierin een overtreding van (milieu)regels. De boer had namelijk er niet alles aan gedaan om de gevolgen van dit voorval en het gevaar voor herhaling zo veel mogelijk te voorkomen. Dus werd hij gelast om binnen twee (!) uur alle mest op de bodem te verwijderen, in zakken op te slaan en deze af te voeren. Ook moest het mestpeil in de silo drastisch worden verlaagd. U raadt het al, dat zou de boer nooit lukken binnen deze termijn. Hij is er dan ook maar niet aan begonnen.

Twee dagen later constateerde de toezichthouder van de gemeente niet alleen dat het peil in de silo toch weer wat was gestegen, maar ook wat de oorzaak hiervan was. Namelijk een openstaand kraantje waaruit water de silo binnenstroomde. Dit vond de gemeente zo bedreigend dat zij acuut bestuursdwang toepaste. Naast het dichtdraaien van het kraantje werd ook permanent cameratoezicht ingesteld. Zou mogelijk een kwaadwillend persoon het kraantje weer willen opendraaien?

En de boer? Hij ontving van de gemeente een kostennota van ruim € 55.000,-- binnen 14 dagen te voldoen. Die dacht daar wat genuanceerder over en besloot de kwestie aan de rechter voor te leggen.

De rechter

Deze bleek het met de boer eens te zijn. Een termijn van twee uur was toch echt te kort om de last te kunnen uitvoeren gezien de aard en omvang hiervan. Met de uitvoering door de gemeente zelf bleken meerdere weken gemoeid te zijn geweest. Ook het instellen van kostbaar cameratoezicht was volgens de rechter ongegrond. Immers de gemeente had zelf al vastgesteld dat de stijging van het mestpeil in de silo werd veroorzaakt door een openstaand kraantje, terwijl er geen gegronde aanwijzigen waren dat dit kraantje van buitenaf weer zou kunnen worden opengedraaid.

Afloop

Was de nota daarmee volledig van tafel? Nee, de kosten van het dichtdraaien van het kraantje (€300.--) bleven uiteindelijk overeind. Dus lachte de gemeente toch als laatste, maar ongetwijfeld als een boer met kiespijn. 

Bestuursdwang: een kostbaar verhaal

Mr. A. (Aart) Hofman
Advocaat


Stuur een mail 0342 491 028