Als je iemand een compliment over zijn werk geeft krijg je dat weleens als antwoord. Ieder zijn vak. De maatschappij is zo ingewikkeld dat je onmogelijk alles zelf kunt. Wij hebben elkaar dus nodig. Dit betekent dat je afhankelijk bent. Maar het wijst ook op verantwoordelijkheid. Je moet je vak goed uitoefenen. De ander is afhankelijk van jou. Helaas gebeurt dat niet altijd in de praktijk.
Een zeker persoon, Klaas, koopt op een dag een tweedehands auto in een dure klasse. Na levering bleek de auto mankementen te vertonen. Klaas bracht de auto terug naar de verkoper die ermee aan de slag ging en daarna de auto weer meegaf met de mededeling dat de auto in orde was. Maar steeds weer ontstonden er nieuwe klachten of kwamen de oude klachten terug. Gedurende circa twee jaar heeft Klaas verschillende keren de auto teruggebracht naar de verkoper om deze te laten repareren. Daarbij uitte Klaas ook steeds zijn ongenoegen over de situatie en wees hij erop dat de auto gewoon goed moest functioneren. Resultaat bleef uit.
Na twee jaar was het geduld van Klaas op en ging hij met zijn auto naar een goede garage waar hij de opdracht gaf de auto in orde te maken. Dit is gebeurd. Daarbij werden een aantal slecht functionerende onderdelen vervangen. Hier waren hoge kosten aan verbonden. Klaas wilde deze gaan verhalen op de verkoper. Hij had naar zijn mening de verkoper voldoende de kans gegeven de auto in acceptabele staat te brengen. Toen de verkoper de gemaakte kosten weigerde te vergoeden spande Klaas een procedure aan.
De rechter had begrip voor Klaas maar moest de wet toepassen. Daarin wordt bepaald dat verzuim intreedt wanneer de schuldenaar in gebreke wordt gesteld bij een schriftelijke aanmaning waarbij een redelijke termijn voor de nakoming wordt gesteld en nakoming binnen deze termijn uitblijft. Hij dient derhalve schriftelijk te worden aangemaand en er dient een redelijke termijn te worden gegeven. Hieraan had Klaas niet voldaan. Daardoor kon de rechter niet anders dan de vordering van Klaas afwijzen. Klaas had nog een beroep gedaan op onrechtmatig handelen, de redelijkheid en billijkheid, de goede trouw, misbruik van recht, rechtsverwerking en ongerechtvaardigde verrijking doch dat mocht hem niet baten.
De ingebrekestelling geldt uiteraard niet alleen voor auto’s. Steeds als een contactspartij niet goed presteert moet hem schriftelijk een laatste termijn worden gegeven voordat hij in gebreke is. Het is goed daarbij de klacht te vermelden en aan te geven dat er bij niet-nakoming binnen de gestelde termijn sprake is van aansprakelijkheid. Natuurlijk is het van belang om te kunnen bewijzen dat er een schriftelijke ingebrekestelling uit is gegaan overeenkomstig de eisen van de wet. De ingebrekestelling kan bij deurwaardersexploot worden uitgebracht maar een aangetekend schrijven volstaat eveneens. Beide mogelijkheden leveren bewijs dat de ingebrekestelling is verstuurd en is ontvangen door de nalatige partij. Met het verzenden van een mailbericht wordt ook voldaan aan het schriftelijkheidsvereiste. Echter dit betekent nog niet dat ook bewezen is dat de nalatige partij het mailbericht heeft ontvangen. De bewijslast daarvan ligt bij de verzender. Aangenomen mag worden dat indien een ontvangstbevestiging van een mailbericht is gegeven door de nalatige partij bewijs van rechtsgeldige ingebrekestelling is geleverd.
Naast het bewijs dat rechtsgeldig in gebreke is gesteld moet natuurlijk ook bewezen kunnen worden dat er daadwerkelijk sprake is van een tekortkoming. Krijg je te maken met een partij die niet juist nakomt dan is het goed hiervan – zoals dat in de praktijk wordt gezegd – het dossier op te bouwen.
Soms is het versturen van een ingebrekestelling niet nodig. Partijen kunnen van tevoren overeenkomen dat er sprake is van een fatale termijn. Door het niet nakomen binnen de gestelde termijn treedt dan automatisch het in gebreke zijn in. Het is voor de bewijsvoering heel belangrijk om deze afspraak goed schriftelijk vast te leggen. Voorts kan uit de aard van de afgesproken prestatie voortvloeien dat er sprake is van een fatale termijn. Het standaard voorbeeld is de trouwjurk. Is deze op de trouwdag niet gereed dan is voor ieder duidelijk dat levering geen waarde meer heeft.
